Exploration
Het leven van een Sherpa op de Everest
Lakpa Rita heeft een van de zwaarste en gevaarlijkste banen op aarde: hij is Sherpa op de Mount Everest.
Lakpa Rita Sherpa klimt en klautert sinds hij de achttien aantikte. Dertig jaar later staat hij bekend als ‘de beste Sirdar in de Khumbu’. Vertaling: wie een hoge piek beklimmen en levend terug wil keren in het dal om zijn avontuur na te vertellen, moet bij Lakpa zijn.
Zijn reputatie is solid, alsook zijn logboek. Onder Lakpa’s leiding hebben 253 bergbeklimmers de top van Mount Everest bereikt. Hij voerde ruim 23 expedities aan, inclusief de beroemde British Adventurer Kenton Cool. En Lakpa is de eerste Sherpa die de hoogste bergtop in ieder van de zeven continenten heeft bestegen. RESPECT.
Wat een Sherpa ook alweer is? De Sherpa's zijn een van oorsprong Tibetaans volk, die bekend staan vanwege hun verdiensten voor het alpinisme als klimmer, drager en berggids. Sherpa’s zijn de voorklimmers en dragers van bagage tijdens bergexpedities. Heavy stuff dus.
Een carrière als Sherpa staat niet los van risico’s. Een derde van de honderden mensen die gesneuveld zijn tijdens een poging de Everest te bedwingen waren Sherpa’s. Bovendien worstelen ze op de woeste bergtoppen met lawines, lastige gasten en slechte voorbereiders. Lakpa geeft een kijkje in zijn keuken.
Eenzaam bestaan
“Het klimmen en het begeleiden van groepen naar de top is mijn werk. Meer dan acht maanden per jaar zit ik vast op de bergflanken. Alle Sherpa’s missen veel van wat er thuis gebeurt. We hebben last van heimwee, verlangen naar onze familie en vrienden.”
“Maar ja, dit is wat ik doe. En voor het bedwingen van de bergen heb je focus nodig. Ik ben dus non-stop bezig met het klimmen. Stap voor stap, wij Sherpa’s proberen niet te ver vooruit te plannen en denken.”
Oost-Indisch doof
“Het is altijd zwaar en heftig om mensen een berg op te gidsen, al zijn ze nog zo professioneel en ervaren. Het moeilijkste deel vind ik dat mijn groepen vaak niet goed naar me luisteren. We wijzen ze op de belangrijkste dingen waarop je moet letten tijdens het klimmen: goed zorgen voor jezelf, eerlijk zijn naar jezelf en je gidsen, en jezelf niet over je eigen grenzen heen duwen. Dan loop je risico op een blessure en ben je echt in de aap gelogeerd.”
“Maar hoewel we deze wijze lessen keer op keer benadrukken en herhalen, lijkt het vaak het ene oor in te gaan, en het andere weer uit. Het lijkt alsof de groepen goed opletten en onze woorden opslaan in hun hoofd, maar eenmaal op de berg, lijken ze de waarschuwingen zijn vergeten.”
Een levenslange voorbereiding
“Toen ik jong was, hadden we hier geen auto’s. Ik moest tientallen kilometers lopen om eten en drinken voor mijn familie te halen, en vervoerde al die zware vracht op mijn rug. Ook wandelde ik naar school, die vier uur lopen van mijn huis lag. Al deze gewoontes hebben ertoe geleid dat ik door de jaren heen fysiek heel sterk ben geworden.”
“En ik ben niet de enige. Uit mijn geboorteplaats Thame komen een aantal heel bekende klimmers, onder wie Ang Rita, die de top van de Everest tien keer heeft bereikt zonder extra aanvoer van zuurstof. Ook Ang Dorjee en Bachendri Pal, de eerste Indiase vrouw die de Everest ooit bedwong, komen uit Thame.”
Lawines
“Soms kun je lawines niet omzeilen. Je loopt het grootste gevaar op die sneeuwgolven wanneer het hard waait en stormt. Als het mogelijk is, vermijdt deze condities door te stoppen met klimmen. Maar als dat geen optie is, kun je niet veel doen als de lawine naar beneden komt gestort, pal op je.”
“Ik ben drie keer in een lawine beland. In 1984 bijvoorbeeld, tijdens mijn eerste expeditie op de Everest. De andere twee maal gebeurde het op Manaslu, in 1986 en 2012. We waren begraven in onze tenten.”
Sherpa’s zijn niet bovenmenselijk
“Sherpa’s hebben niet veel tijd hun klanten te leren kennen. Ik ben altijd aan het werk op de berg, draag spullen en ladingen omhoog en naar beneden, prepareer de route en zet de tentenkampen op. De meeste mensen hebben niet in de smiezen dat we zo hard moeten buffelen om alles klaar te maken voor hun komst.”
“We krijgen vaak weinig waardering. Probeer je Sherpa’s niet te overladen met werk. Doe moeite ze te leren kennen, vraag naar hun ervaring, hun leven en familie. En probeer ze af en toe te helpen. Dat schept een band.”
Eerste keer Everest?
“Er zijn meerdere manieren om je voor te bereiden op een klim. Een must is een bergbeklimcursus, om de klauterskills in de vingers te krijgen. Weet je hoe je moet klimmen? Probeer dan je conditie te verbeteren. Werk in de sportschool aan je cardio, loop hard en hef gewichten. De volgende stap is om in heuvelachtig landschap lange afstanden af te leggen met een zware bepakking op je rug.”
“Ga telkens iets verder. Begin met kleine bergen, dan de iets grotere. En heb geduld! Het duurt lang voordat je echt klaar bent de Everest te beklimmen. Oefen in verschillende omgevingen met uiteenlopende temperaturen.”
