WRC
Alles wat je moet weten over het World Rally Championship
Het World Rally Championship viert zijn 50e verjaardag in 2023, dus neem een kijkje naar hoe de legendarische autosportserie hier is gekomen.
Onderdeel van dit verhaal
Het WRC heeft al behoorlijk wat kilometers op de teller heeft staan. Met de jongste kampioen ooit, Kalle Rovanperä die met geavanceerde hybride auto's over vijf continenten rijdt, ziet de toekomst er rooskleurig uit. Hier is alles wat je moet weten over het World Rally Championship.
01
De oorsprong van het World Rally Championship
Het is 50 jaar geleden sinds het eerste wereldkampioenschap rally, maar de oorsprong van het WRC gaat veel verder terug tot de eerste Rally van Monte Carlo in 1911. Pas in 1973 verzamelde de FIA 13 rally's in het eerste wereldkampioenschap. Op de kalender stonden de grote vier - Monte Carlo, Zweden, Tour de Corse (Frankrijk) en de RAC Rally (Groot-Brittannië), samen met enkele favorieten zoals Portugal, de Safari Rally en Rally Finland.
Sébastien Loeb in de Citroen C4 tijdens de Acropolis Rally 2008
© Nicos Mitsouras/Red Bull Content Pool
Het Franse merk Alpine was de eerste kampioen en zijn verbluffende A110 was de ster. De winnende coureurs? In het begin was dat minder belangrijk dan de auto. Het duurde tot 1977 voordat er een prijs werd uitgereikt aan de winnende coureur en bijrijder, maar er werd pas in 1979 een wereldkampioen rally voor coureurs gekroond door Björn Waldegård. Met ABBA bovenaan de hitlijsten en Borg die het tennis won, was 1979 een geweldig jaar om Björn te zijn.
Sindsdien is de titel veroverd door 16 coureurs, waarbij twee Fransen de recordboeken domineren – Sébastien Loeb met negen titels en Sébastien Ogier met acht. De titelverdediger is de jongste ooit. Alles wijst erop dat de briljante Kalle Rovanperä het WRC in de nabije toekomst zal domineren.
Sinds het begin van de rally zijn de auto's geëvolueerd naarmate fabrikanten de nieuwste ontwikkelingen voor productieauto's uitprobeerden. In het eerste decennium waren het achterwielaangedreven auto's zoals de Ford Escort RS, de Fiat 131 Abarth en de oogverblindende Lancia Stratos. In de jaren 80 introduceerden de nieuwe Groep B regels turbo's, wat leidde tot de Audi Quattro met vierwielaandrijving.
Sebastien Ogier bestuurt the VW Polo R
© Kin Marcin/Red Bull Content Pool
De verbluffende bolides van de Groep B luidden de gloriejaren van het WRC in, maar twee ernstige ongevallen in 1986 betekenden het einde van het tijdperk en de komst van de Groep A. Deze nieuwe generatie was meer gebaseerd op productieauto's en goedkoper om te produceren, waardoor het kampioenschap werd opengesteld voor nieuwe teams en equipes. Lancia nam het voortouw met de Delta Integrale en in de jaren 90 werd het kampioenschap gedomineerd door de Subaru Impreza, Mitsubishi Lancer Evolution en Toyota Celica GT4.
Omdat fabrikanten moeite hadden om straatlegale rallyauto's te maken, introduceerde het WRC in 1997 World Rally Cars. Dit luidde een tijdperk van dominantie in, eerst voor Citroën met de Xsara, C4 en DS3 en daarna voor VW met de Polo R WRC. Voor 2017 werden de regels aangepast om de auto's veel meer vermogen te geven en meer aerocomponenten om ze aan de grond te houden. En tot slot werd het WRC in 2022 bijgewerkt met de groenere hybrides, waarbij het vermogen van de zuinige motoren werd opgevoerd door een 100 kW elektromotor, waardoor het vermogen steeg tot meer dan 500 pk.
7 min
WRC 2021 season highlights
Van de Noordpool tot de evenaar was er genoeg drama in het WRC-seizoen 2021. Bekijk de hoogtepunten hier.
Kalle Rovanperä's favoriet
Dus wat zou Rovanperä's keuze zijn uit alle verbazingwekkende machines die de World Rally sierden? "Er zijn er zoveel dat ik moet zeggen, maar de Subaru 22B was zeker cool en de Peugeot 206 is ook leuk omdat mijn vader [Harri Rovanperä] zijn enige WRC-wedstrijd won met die auto en natuurlijk de oude Celica waarmee ik heb mogen rijden. Ik bedoel, ik vind de Groep B-auto's echt cool. Er zijn er te veel!"
Kalle Rovanperä in de sneeuw van Rally Zweden
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
02
Hoe win je een rally in de WRC?
Elk WRC-seizoen bestaat uit 12 tot 16 rally's die bestaan uit 15 tot 25 klassementsproeven waarin teams strijden om de drie topkampioenschappen voor coureurs, copiloten en constructeurs.
Special etappes kunnen variëren van 2 km tot 50 km, waarbij de auto's elke drie minuten het podium afrijden. De fan-vriendelijke Super Special Etappes worden meestal op donderdagavond in stadscentra of stadions gehouden, voordat de teams (coureur en bijrijder) naar het platteland trekken.
De top 10-teams scoren punten in elke ronde met 25 punten voor de eerste plaats, 18 voor de runner-up, 15 voor de derde en dan 12-10-8-6-4-2-1. Ze kunnen ook cruciale bonuspunten pakken in de laatste fase, de Power Etappe, waarbij de vijf snelste auto's 5-4-3-2-1 punten scoren.
In het constructeurskampioenschap kunnen fabrieksteams maximaal drie auto's per rally inschrijven, maar alleen de beste twee kunnen punten scoren in het kampioenschap. De teams racen tegen de klok, dus de winnaar is degene met de kortste tijd over alle klassementsproeven - dus de snelste overall.
The Ceremonial Start at Rally Monte Carlo
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
03
Wat gebeurt er tijdens een WRC Rally?
Het moderne WRC is een echte mondiale sport, die zich afspeelt op vijf continenten en op een grote verscheidenheid aan ondergronden, van asfalt en gravel tot modder en sneeuw. Coureurs nemen het tegen elkaar op bij temperaturen van 42°C tot -30°C.
Verkenning: Elke rally begint met een verkenningsfase, meestal twee dagen, waarin de bemanning de route op beperkte snelheid kan oefenen om de etappes te overzien en hun tempo te noteren. In tegenstelling tot circuitraces waar coureurs het circuit 200 keer rondrijden tijdens het weekend, zien rallyrijders de etappe misschien maar één keer per jaar - of minder. De verkenningsfase helpt hen bij het bepalen van hun naderings- en uitrijsnelheid en bij het noteren van mogelijke gevaren zoals water, rotsen of een sprong.
Shakedown: Op donderdagochtend is er een test op volle snelheid waarbij de teams de afstelling van de auto's afstemmen op de ondergrond. Uitersten zijn dikke banden, hoge rijhoogte en maximale speling in de vering voor hobbelige gravelproeven en dunne banden, lage rijhoogte en stijve vering voor tarmac.
Kalle Rovanperä and Ott Tänak battle it out in a Super Special Stage
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
Super Special Etappe: Op donderdagavond is de ceremoniële start gevolgd door een publiekstrekkende Super Special Etappe in de gaststad. De SSS zijn er in verschillende vormen, maar de populairste zijn head-to-heads waarbij twee auto's over een lusvormig circuit racen of een sprint over een parcours met verschillende ondergronden en hindernissen.
Rally- en racestrategie: Vrijdag en zaterdag zijn er twee lange dagen met speciale rallyproeven die het uiterste vergen van de auto's en de equipes. De equipes rijden naar de liaison aan het begin van de etappe. Drie volgauto's - net als de pace cars in de F1 - rijden op snelheid door de etappe om er zeker van te zijn dat er geen toeschouwers zijn voordat de leidende auto zijn tijd neerzet, gevolgd door de snelste auto met tussenpozen van drie minuten.
Maar het snelst is niet altijd het best: de coureur op de eerste plaats opent de volgende ochtend de volgende etappe. Coureurs noemen dit vegen omdat het gemaakte oppervlak vuil en glad zal zijn, waardoor de koploper in het nadeel is. Tactiek komt vaak om de hoek kijken in de laatste etappe van de dag als de ploegen proberen als tweede te eindigen om de beste startplaats voor zaterdag te bemachtigen. De bemanningen moeten naar elke liaison en naar het servicepark rijden op open wegen en moeten zich strikt aan de snelheidslimiet houden. Dit geeft de fans de beste kans om de rallysterren en auto's van dichtbij te zien en te passeren tijdens het rallyweekend. Dit geeft de fans de beste kans om de rallysterren en de auto's tijdens het rallyweekend van dichtbij te zien en voorbij te rijden.
Kalle Rovanperä in action at Rally Finland
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
Bekende proeven zijn bijvoorbeeld de Fafe Etappe van Rally Portugal met zijn enorme sprong, de kronkels en bochten van Col de Turini in Monte Carlo of de power slides en vliegende rotsen van Agii Theodori tijdens de Acropolis Rally. Wat is Kalle's favoriete etappe? "Dat moet Kakaristo zijn tijdens Rally Finland. Die lijkt het meest op de beroemde oude Ouninpohja-etappe. Het heeft alles wat je nodig hebt van een rallypodium: het is echt snel en vloeiend, het heeft sprongen, brede stukken, smalle stukken. Als je hard duwt en het goed doet, is het gewoon een geweldige etappe."
En heeft hij een favoriete Super Special Etappe? "Nee! Ze zijn allemaal best lastig. Ik geniet ervan vanwege de fans en dat maakt ze speciaal, maar in die fase van de rally is het rijden niet zo leuk."
Einde van de rally: Zondag staat er weer een volle ochtend rally op het programma met in de middag een laatste Power Etappe om het weekend af te sluiten. De coureurs keren dan terug naar de gaststad voor het podium en de slotceremonie.
Strategievergadering met Kalle Rovanperä en Toyota
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
04
Een WRC-ronde vanuit het perspectief van Kalle Rovanperä
Kalle's mentale voorbereiding begint dagen voor de rally wanneer hij video's van vorige rally's bestudeert, voornamelijk boordfilmpjes, maar als er een nieuwe etappe is, biedt het WRC verkenningsvideo's om de bemanningen te helpen de etappe te leren kennen.
Als Kalle en bijrijder Jonne Halttunen aankomen op het servicepark, hebben ze een lange lijst met controles uit te voeren, van het verkennen van het podium om tempo's te noteren tot een ontmoeting met het team om de beste set-ups en rallystrategie te bespreken. Na de shakedown, de ceremoniële start en de Super Special op donderdag naderen ze de startlijn van de eerste Special Etappe. Dit is het moment waarop de bemanning hun hoofd leeg moet maken en zich moet concentreren op hun prestaties.
"Als ik op de startlijn sta en me klaarmaak om te rijden, heb ik mijn eigen kleine routines: Ik klap in mijn handen om een beetje wakker te worden en om me te helpen focussen," legt Kalle uit. "Dan neem ik ongeveer 20 seconden om mijn hoofd leeg te maken, alles buiten te sluiten en me te concentreren."
Vrijdag zijn lange dagen achter het stuur en het is nacht als de auto's terugkeren naar het servicepark en nog later voordat Kalle kan eten en terugkeren naar zijn hotel. "Vrijdag is een drukke dag en we zijn pas laat klaar, dus na de rally bekijken we video's van de etappes van zaterdag om ons voor te bereiden. Het is best een lange nacht."
Zaterdag is weer een lange dag en er is geen rustpauze tot na de Power Etappe van zondagmiddag voordat we op weg gaan naar de finish en (hopelijk) het podium. "Dat is het mooiste, want een rally is zes dagen hard werken en als je dan een goed resultaat behaalt, geeft dat een geweldig gevoel.
Zondagavond kan bestaan uit een leuk teamdiner of een receptie met een sponsor of - net zo waarschijnlijk - direct naar huis gaan om je voor te bereiden op de volgende ronde.
Ott Tänak doopt nieuwe kampioen Kalle Rovanperä in Nieuw-Zeeland
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
Welke van Kalle's resultaten is Rovanperä's favoriet? "Rally Estland is belangrijk omdat het de eerste was, dus het gaat tussen die en Rally Nieuw-Zeeland vorig jaar, waar we het eerste kampioenschap wonnen. En ik moet zeggen dat Rally Nieuw-Zeeland de beste is."
05
De regels van WRC:
Stuiterend over grillige rotsen en enorme sprongen krijgen de auto's het zwaar te verduren en de bestuurder en bijrijder moeten in staat zijn om lopende reparaties uit te voeren, zoals het snel verwisselen van banden of het weer in vorm buigen van de carrosserie. De rallyauto is beladen met basisuitrusting, waaronder diverse gereedschappen, duct tape en een krik om de auto op te tillen. Niemand anders kan aan de auto werken, maar fans kunnen helpen de auto weer op de weg te duwen of op alle vier de wielen te zetten - een extraatje voor toeschouwers.
Bemanningen kunnen niet sleutelen aan de afstelling van de auto of aan iets dat de prestaties zou kunnen beïnvloeden zonder een tijdstraf te krijgen. Dat kan een ingecalculeerd risico zijn, maar groot werk moet worden uitgevoerd door de monteurs in het servicepark.
Zelfs dan moet dit binnen strikt gereguleerde periodes van 15 minuten 's ochtends, 30 minuten 's middags en 45 minuten 's avonds. s Nachts worden de auto's afgesloten en opgeslagen.
Als de auto's niet op het podium kunnen worden gerepareerd, kunnen ze worden teruggesleept naar het servicepark en als het team de auto kan repareren, kan de crew de volgende ochtend herstarten met een penalty van 10 minuten. Het is niet ongewoon dat teams nog steeds punten pakken na een herstart vanaf een hoge finish of een power etappe.
Als een rallyauto - of een van de bemanningsleden - onherstelbaar beschadigd is op het podium, wordt hij uit het verkeer genomen.
Elfyn Evans, tweevoudig tweede in het kampioenschap, ontmoet fans
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
06
De WRC-ondersteuningsseries
Naast het hoofdkampioenschap bevat een WRC-rally verschillende ondersteunende competities die dienen als testterrein voor talent dat op zoek is naar een plaats in het hoofdkampioenschap.
WRC2. Het niveau direct onder het WRC bestaat uit auto's van het type Rally2, het equivalent van de R5 die Rovanperä gebruikte in het WRC2 en het Estlands Rallykampioenschap. De puntentelling in het kampioenschap is anders: teams scoren in elke ronde, maar bemanningen scoren alleen punten voor hun acht beste resultaten, zodat ze de kosten laag kunnen houden door niet in elke ronde deel te nemen. Ze moeten aan ten minste zes Europese rondes deelnemen en scoren punten van vijf rondes.
Junior WRC. Hier scherpen de toekomstige coureurs van het WRC hun vaardigheden aan tijdens de grote rally's in het kampioenschap en naast de topcrews en -teams. Afgestudeerden zijn onder andere Sébastien Ogier, Elfyn Evans en Thierry Neuville. In dit geval is Junior een vrij brede term, want coureurs tot 30 jaar komen in aanmerking. Om de kosten laag te houden, rijden ze met dezelfde Fiesta Rally3-modellen als in WRC3. De deelnemers aan het kampioenschap mogen gratis deelnemen aan vier Europese WRC-rondes in het WRC2 achter het stuur van een Ford Fiesta Rally2, geprepareerd door M-Sport.
WRC3. Dit is een nieuw open kampioenschap voor privérijders. Ze kunnen de Rally3-auto's kopen of leasen. Dit zijn vierwielaangedreven Ford Fiesta Rally3's met een vermogen van 235 pk uit de 1,5-litermotor en een koppel van 400 Nm. De teams kunnen deelnemen aan elke WRC-rally, maar moeten wel de vijf rondes aanwijzen waarin ze punten willen scoren, waarbij de beste vier resultaten meetellen voor het kampioenschap.
WRC2 Challenger Cup en WRC Masters Cup. Nieuw voor 2023, de WRC2 Challenger Cup vervangt de WRC2 Junior competitie en wordt toegekend aan coureurs die nog punten moeten scoren in WRC2 of WRC3. De teams scoren punten op basis van hun beste zes resultaten uit zeven genomineerde evenementen. De WRC Masters is een competitie voor rijders van 50 jaar en ouder en bestaat uit een selectie van auto's uit Rally2, Rally3, Rally4, Rally5 en RGT. Houd een oogje in het zeil voor François Delecour, de runner-up van het World Rally Championship in 1993, die in 2023 deelneemt.
07
Enkele WRC-legendes die iedereen zou moeten kennen
Juha Kankkunen
- Nationaliteit: Finland
- Geboortedatum: April 2, 1959
- Jaren in WRC: 1979-2010
- Wereldkampioen: 1986 ’87, ’91 and ’93
- Rally starts: 161
- Rally overwinningen: 23
- Etappe-overwinningen: 390
- Podiums: 75
- Andere series: Dakar Rally
- De relaxte houding van de Fin stond in contrast met de vurige Carlos Sainz en logenstraft zijn eigen vastberadenheid.
- Net als Ogier had Kankkunen de veelzijdigheid en consistentie om zijn titels bij drie verschillende teams te winnen.
- In 1986 was hij de snelste achter het stuur van de iconische Peugeot 205 T16 in een team onder leiding van Jean Todt. In 1993 stapte hij over naar Lancia en werd hij de eerste coureur die met succes een wereldkampioenschap rally verdedigde.
- Bracht Lancia aan de top in '91, maar vocht net zo hard tegen de interne politiek als tegen zijn rivalen. In 1993 was hij het meest dominant met de Toyota Celica Turbo 4WD.
- In 2010 keerde hij terug naar het WRC om deel te nemen aan de 60e Rally Finland, waar hij een indrukwekkende achtste plaats behaalde.
Carlos Sainz and Luis Moya on a show run in the Peugeot 208 T16 in 2017
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
Carlos Sainz
- Nationaliteit: Spanje
- Geboortedatum: 12 april, 1962
- Jaren in WRC: 1987-2005
- Wereldkampioen: 1990 & ’92
- Rally starts: 194
- Rally overwinningen: 26
- Etappe-overwinningen: 586
- Podiums: 97
- Andere series: World Rally Raid, Dakar Rally, Extreme E
- Sainz werd gecontracteerd door Toyota toen zij in 1989 toetraden tot het WRC en nam het op tegen het gevestigde Lancia Team met zijn sterren, waaronder Miki Biasion en Didier Auriol.
- De coureur die bekend staat als El Matador brak door in 1990 met zijn eerste overwinning in de Acropolis Rally in Griekenland.
- Nog drie overwinningen en hij was wereldkampioen met maar liefst 45 punten voorsprong.
- In 1992 deed hij het opnieuw en versloeg hij zijn grote rivaal Kankkunen met back-to-back overwinningen in Spanje en Groot-Brittannië.
- Later hielp hij VW bij de ontwikkeling van de kampioenschapwinnende Polo R WRC.
Colin McRae
- Nationaliteit: Great Britain
- Geboortedatum: August 5, 1968
- Overleden: 15 september, 2007
- Jaren in WRC: 1988-2006
- Wereldkampioen: 1995
- Rally starts: 142
- Rally overwinningen: 25
- Etappe-overwinningen: 460
- Podiums: 42
- Andere series: Le Mans 24H, Dakar Rally
- De Schot, een superster in de World Rally, zou of winnen of verongelukken in zijn pogingen - zoals blijkt uit zijn verhouding tussen etappe-overwinningen en rally-overwinningen.
- Met Prodrive behaalde McRae Subaru's eerste overwinning achter het stuur van een Legacy, voordat deze plaatsmaakte voor de iconische Impreza 555, waarmee hij in 1995 het eerste wereldkampioenschap van het merk won.
- Was de jongste wereldkampioen tot Kalle Rovanperä het record verbrak in 2022.
- Bracht Subaru naar drie opeenvolgende constructeurstitels, maar kon niet nog een rijderskampioenschap binnenhalen.
- Door zijn optredens op de X Games in de Verenigde Staten en de videogame Colin McRae Dirt en Dirt Rally werd McRea nog lang na zijn vroegtijdige dood een begrip.
Marcus Grönholm and Tommi Makinen at Rally Finland
© Jaanus Ree/Red Bull Content Pool
Tommi Mäkinen
- Nationaliteit: Finland
- Geboortedatum: June 26, 1964
- Jaren in WRC: 1988-2003
- Wereldkampioen: 1996 ’97, ’98 & ’99
- Rally starts: 135
- Rally overwinningen: 24
- Etappe-overwinningen: 361
- Podiums: 45
- Voordat het WRC werd geregeerd door Fransen met de naam Sébastien, waren er de Finnen: een schijnbaar eindeloos aantal onverschrokken en snelle coureurs zoals Markku Alén, Ari Vatanen, Hannu Mikkola en Marcus Grönholm.
- Aan het stuur van de Mitsubishi Lancer Evo III was Mäkinen een felle rivaal van McRae en consistenter, wat cruciaal bleek want die extra kampioenschapspunten waren doorslaggevend bij het veiligstellen van vier wereldkampioenschappen.
- Als teambaas bracht hij Toyota Gazoo naar de top en tekende hij de winnende coureurs Ott Tänak, Sébastien Ogier en een jonge Kalle Rovanperä.
Sebastien Loeb celebrates with his crew after winning the Rally Spain
© GEPA pictures / Red Bull Content Pool
Sébastien Loeb
- Nationaliteit: Frankrijk
- Geboortedatum: 26 februari, 1974
- Jaren in WRC: 1999-2022
- Wereldkampioen: 2004-12
- Rally starts: 184
- Rally overwinningen: 80
- Etappe-overwinningen: 949
- Podiums: 120
- Andere series: Le Mans 24H, WTCC, Dakar Rally, Extreme E
- De coureur uit de Elzas, een voormalig turner, is de meest succesvolle coureur in de geschiedenis van het WRC en won negen wereldkampioenschappen op rij met Citroën.
- Volgens de statistieken heeft hij ook het record voor de meeste rallyoverwinningen, ritoverwinningen en podiumplaatsen.
- De veelzijdige Fransman vestigde ook het record op de Pikes Peak Hill Climb, won de X Games, racete in World Touring Cars, World Rallycross, Le Mans en werd twee keer tweede in de Dakar Rally.
Sébastien Ogier defending his first World Championship in 2015
© Volkswagen Motorsport / Red Bull Content Pool
Sébastien Ogier
- Nationaliteit: Frankrijk
- Geboortedatum: 17 december, 1983
- Jaren in WRC: 2008-2023
- Wereldkampioen: 2013-18, 2020, ’21
- Rally start: 177
- Rally overwinningen: 57
- Etappe-overwinningen: 666
- Podiums: 96
- Andere series: Le Mans 24H, WEC, DTM
- Na zijn carrière bij een Citroën-team rond Loeb sprong Ogier in op het aanbod van Jost Capito om hoofdcoureur te worden bij het nieuwe Volkswagen-team.
- In 2012 racete hij met een Skoda Fabia S2000 en ontwikkelde hij de Polo R WRC waarmee hij vier opeenvolgende titels won.
- Toen VW het WRC in 2016 verliet, stapte Ogier over naar M-Sport en won hij zijn vijfde en zesde kampioenschap.
- Stapte weer in, maar Citroën verloor in 2019 van Ott Tänak uit Estland.
- Ogier verhuisde naar Toyota en pakte nog twee wereldkampioenschappen voordat hij met pensioen ging.
Onderdeel van dit verhaal