30’dan fazla ülkede ve 50 ayrı noktada düzenlenen Red Bull Dance Your Style 21 Ağustos'ta başlıyor. Ritim ve dansın bir araya geldiği yarışma için geri sayım sürerken, dünyayı kasıp kavuran yeni dans stillerinin çıkış noktalarını, nasıl dönüşümler geçirdiğini ve nasıl anlamlar taşıdığını kısaca gözden geçirmekte fayda var!
Red Bull Dance Your Style'a kayıt olmak ve diğer ayrıntılar için tıkla!
01
Kieran Lai ve sıradışı tarzı
Geçen yıl dijital olarak finalin ardından yarışmanın kazananı, İngiltere’den katılan 24 yaşındaki dansçı Kieran Lai oldu. Kieran, 2019’da da ülkesinin Red Bull Dance Your Style yarışmasına katılmış ve yarı finale kadar çıkmıştı.
Kieran Lai’nin dans stilini tanımlamak için gönül rahatlığıyla “sürreel” kelimesini kullanabiliriz. Koreografilerini bir illüzyon gibi kurguluyor ve izleyenin gerçekliğini sorgulayacağı hareketleri peşi sıra diziyor. İyi bir hikâye anlatıcısı olmak da onun sanatının motivasyon kaynaklarından biri. 2020’de verdiği bir röportajında insanların yalnızca yetenekten ziyade takip edebildikleri bir anlatıya daha çok ilgi duydukları kanısında olduğunu söylüyor Londra’da yerleşik dansçı.. Bunun ardından görsel hikâyeciliğini zenginleştirmek adına sevdiği film ve animeleri farklı bir bakış açısıyla yeniden izlemiş. Özetle, bir Kieran Lai performansında göz kamaştıran figürlerden çok daha fazlasını gönül rahatlığıyla bekleyebilirsiniz.
Japonya’dan katılan Lin’le karşılaştığı Red Bull Dance Your Style 2020 final turunda arkasına Thames Nehri’ni alarak sergilediği 30 saniyelik performans, bu dediklerimize iyi örnek olacaktır.
Bu yarışmada ön plana çıkan, çeşitlenmeye ve popülerleşmeye devam eden birtakım stillerin altını çizmekte fayda var. Temelleri 70’lerde atılmış, bugün yeni nesil ve yeni platformlarla farklı ifade biçimlerine bürünen dans stillerine, Red Bull Dance Your Style’da yarışmış kimi dansçıların performansları eşliğinde bakalım.
02
Hip-Hop
Sokak dansı dendiğinde akla gelen ilk gelenek, şüphesiz ki hip-hop dansları. Birçok farklı stili tek potada eriten hip-hop dansının geçmişi 70’lerin başlarında Bronx’ta ortaya çıkan Breaking akımına uzanıyor. Tıpkı müzikte olduğu gibi, farklı coğrafya ve kültürlerdeki yorumlamalarının çeşitlemeleriyle çok geniş bir skalaya yayıldığını da unutmamak gerek. Nitekim Memphis Jookin', Turfing, Jerkin', Popping, Krumping gibi alt stillerle hip-hop dansının kapsama alanı genişledi. Hatta genişlemeye devam ediyor.
Bu güçlü geleneği Avrupa’da yaşatan iki dansçı da bu yıl Red Bull Dance Your Style’da boy gösterdi. İspanya’da yerleşik koreograf Ruth Prim, uzun yıllar birçok farklı yarışmada dereceler elde ettikten sonra ülke televizyonunda yayımlanan popüler yarışma programı Fama, ¡a bailar!’da jüri üyesi olarak deneyimlerini paylaştı. “Beden dilinin farklı lehçeleriyle” iletişim kurduğunu söyleyen Belçikalı Anane The Dancer da kıvrak hip-hop figürlerini Red Bull Dance Your Style pistine taşıdı. Çeşitli sahne prodüksiyonlarında da yer alan Anane, şimdiden birikimini yeni nesillere aktarmak için zemin oluşturuyor.
03
Waacking
Disko kültürü dünyayı kasıp kavururken Los Angeles’ın LGBTİ+ kulüplerinde hayat bulan bir dans stili. Yapıtaşlarını caz, jimnastik, dövüş sanatları ve Hollywood oluşturuyor. Bir underground hareket olarak başlasa da ünlü televizyon programı Soul Train’de görülen figürlerle popülerleşiyor ve bu estetiğin öncüleri olarak tanımlayabileceğimiz, Tyrone 'The Bone' Proctor liderliğindeki Outrageous Waacking Dancers ekibinin kurulmasına sebep oluyor.
70’ler ve diskonun ihtişamlı yıllarının geride kalmasıyla 2000’lerde waacking’in yeniden dirilişine tanıklık ettik. Bir dönem Grace Jones’un dansçısı olarak turnelere çıkan, ikonik kulüplerde sahne alan Viktor Manuel, bu kez dünyanın farklı uçlarında waacking atölyeleri düzenledi, organizasyon ve etkinliklere imza attı. Kendisi sırf bu amaçla emekliliğini yarıda kesip sahalara döndü.
Waacking geleneğinin yaygınlaşmasının sebeplerinden bir diğeri de 2011’de So You Think You Can Dance yarışmasına katılan Kumari Suraj’ın koreografileri oldu. Fakat 2020’lerde waacking bayrağını dalgalandıran isim Japon dansçı Ibuki. 10 yaşında ABD’de katıldığı bir yarışmada tanıştığı bu stile gönlünü kaptıran Ibuki, artık bu dansı daha da büyük kitlelere ulaştırmak istiyor. Bad Queens isimli dans ikilisinin bir parçası olan Ibuki, özellikle Kanada’nın Montreal şehrindeki waacking sahnesine dikkat etmenizi öneriyor.
Red Bull Dance Your Style 2020’nin üç kişilik jürisinde Ibuki de yer aldı. Oylama sürecinde karşımıza kısa performanslarıyla çıkan Japon dansçının önümüzdeki yıllarda waacking ekseninde neler yapacağını heyecanla takip edeceğiz.
04
Krumping
“Nirvana 90’ların başlarında rock’n’roll için ne ifade ediyorsa, bu çocukların yaptıkları da hip-hop dünyası için aynı şey.”
Los Angeles’taki krump kültürünü merceğine alan Rize belgeselinin yönetmeni David LaChapalle, bu dansı tanımlamak için yukarıdaki benzetmeyi yapıyor. ABD’de Afrika diasporasının dansı olarak ortaya çıkan krumping, belli bir koreografiden ziyade dört temel hareket etrafında şekillenen bir freestyle dans olarak tanımlanabilir. Sahnelerden çok dans stüdyolarında ve sokakta, çoklukla battle’larda icra edilen krumping, Madonna’dan The Chemical Brothers’a birçok popüler ismin kliplerinde de karşımıza çıktı. The Simpsons’ın 2007 sonbaharında yayımlanan bir bölümünde de Lisa ve Bart’ın krump kapışmasını izlediğimizi hatırlatmakta fayda var.
Sosyal medya platformlarında bir krump fenomenine dönüşmüş Akamz, yeni neslin adından en fazla söz ettiren isimlerinden. Fransız dansçı, doğduğu günden bu yana bu dans için yanıp tutuştuğunu, tanrının ona sahip olduğu vücudu vermesinin sebebinin de bu olduğunu söylüyor.
Red Bull Dance Your Style yarı finalisti Akamz’ın bu stile yaklaşımının temelinde mizah var. Hem figürlerinin arasına tebessüm ettiren detaylar, surat ifadeleri ya da minik şakalar sıkıştırıyor hem de kimi zaman çeşitli hayvan kostümleriyle halkın arasına karışıp dans ettiği videolarla karşımıza çıkıyor.
05
Popping
Oakland, California’da 70’lerde ortaya çıkan bu sokak dansı, yaklaşık 50 yıl içerisinde birçok alt dalla genişleyerek günümüzün en popüler stillerinden biri oldu. Çıkışında funk’la özdeşleşse de 80’lerde Kraftwerk ve Egyptian Lover’ın elektronik tınılarına, 90’lar itibariyle de hip-hop beatlerine eşlik etti popping dansçıları.
Dansçıların kendi başlarına geliştirdiği figürleri kulüplerdeki dans yarışmalarında sergilemesiyle popping stilleri de hızlı bir şekilde çeşitlilik kazandı. Şimdilerde popping başlığına giren birçok farklı estetik var. Dansçıların sanki bir çizgi karakterin kare kare hareketlerini canlandırarak bir stop-motion illüzyonu yarattığı “animation”, vücudun kemiksiz olduğu izlenimini yaratan “boogaloo” ya da hızlı ve dansçının zarif adımlarla zeminin üstünde süzülüyormuş gibi göründüğü “gliding” bunlara örnek olabilir. Tüm bu figürler, yatak odaları ya da stüdyolarda yapılan denemelerle keşfedilmiş ve sonradan kulüp ortamına taşınıp, kolektif kas hafızasına yerleşmiş hareketler.
Parçanın ritmine genellikle kas hareketleriyle eşlik edilen popping, Red Bull Dance Your Style 2020’de de karşımıza sıkça çıkan stillerden biriydi. Mesela yarışmanın bu yılki katılımcılarından Hollandalı dansçı Tawatha, günümüzde popping denince akla gelen ilk isimlerden biri. Stilin robotik hareketlerle hayat bulan “animatronics” tekniğinden etkilenen Tawatha, kendi dansını “balerin robot” olarak isimlendiriyor.